Kılıç: İnsan Hakları İhlalleri Zirveye Ulaştı

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Başkanı Prof. Dr. Muharrem Kılıç, TİHEK’in düzenlediği Yıl Sonu Değerlendirme Toplantısı’nda kurumun faaliyetleri hakkında önemli açıklamalarda bulundu.

Kılıç, TİHEK’in temel olarak insan haklarının korunması, ayrımcılıkla mücadele ve ulusal önleme alanlarında faaliyet gösterdiğini belirtti. 2024 yılında küresel ölçekte yaşanan insan hakkı ihlallerinin ciddi boyutlara ulaştığını ifade etti.

Filistin’de, 7 Ekim 2023’ten bu yana devam eden insan hakkı ihlallerine dikkat çeken Kılıç, bölgede yaklaşık 100 yıllık bir işgalin var olduğunu bildirdi.

İsrail devletinin işgalinde bulunan “yerleşimci” olarak adlandırılan kişilerin faaliyetlerine değinen Kılıç, “Yaşama hakkı da dahil olmak üzere temel hakların ihlal edildiğini gözlemliyoruz.” şeklinde konuştu.

“Neredeyse 50 bine yakın sivil kaybı söz konusu”

Kılıç, bölgede birçok sivilin hayatını kaybettiğini vurgularken, “Neredeyse 50 bine yakın sivil kaybı söz konusu. En büyük kırılganlık ya da maruziyetin ise çocuklar ve kadınlar arasında yaşandığını görmekteyiz. Bu durum insanlık açısından büyük bir trajedi olarak nitelendirilebilir.” ifadelerini kullandı.

“Bir başka trajedi Suriye’de yaşanıyor”

TİHEK’in yerel, bölgesel ve küresel insan hakları ihlalleri konusunda duyarlı davrandığını belirten Kılıç, Suriye’de yaşanan ağır insan hakları ihlallerine de dikkat çekti.

Suriye’deki insan hakkı ihlallerine dair çalışmalar yapacaklarını aktaran Kılıç, “Gelecek yıl, Suriye topraklarındaki hak ihlallerine yönelik tarihi bir raporlama çalışması gerçekleştireceğiz ve insancıl hukuktan kaynaklanan ihlalleri de ele alacağız.” dedi.

2024’te 42 ihlal kararı alındı

TİHEK Başkanı, ayrımcılıkla mücadelede en çok ihlal kararının engellilik temelinde alındığını belirtirken, “Engelli Hakları Sözleşmesi ve iç hukuk düzenlemeleri çerçevesinde daha fazla duyarlılık ve farkındalık gözlemlenmektedir.” dedi.

Kılıç, verilen ihlal kararlarının ikincisinin cinsiyet temelli ayrımcılık olduğunu ifade etti.

Yılın içerisindeki faaliyetleri hakkında bilgi veren Kılıç, “2024 yılı içerisinde kurulumuz tarafından toplamda 1281 karar verilmiştir. Bunlardan 42 tanesi ise ihlal kararıdır.” diye ekledi.

Kılıç, TİHEK’in ulusal önleme görevi kapsamında yıl içinde 9 ihlal kararı da aldığını kaydetti.

Sednaya Hapishanesi incelenecek

Kılıç, açıklamalarının hemen ardından Suriye’deki raporlama faaliyetine yönelik bir soruyu yanıtladı.

TİHEK’in daha önce farklı alanlarda raporlama çalışmaları gerçekleştirdiğini hatırlatan Kılıç, konunun önümüzdeki hafta Kurul gündeminde yer alacağını bildirdi.

Kurul kararının ardından akademik bir heyetle saha ziyareti yapacaklarını açıklayan Kılıç, “Sednaya Hapishanesi başta olmak üzere, işkencenin yaşandığı hapishaneleri yerinde incelemeyi ve tanıklarla görüşmeyi planlıyoruz.” dedi.

Saha çalışmaları sonrasında hazırlanan raporun İngilizce ve Arapça’ya çevrileceği ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne sunulacağı bilgisi verildi.

Kılıç, insanlığın beklentisinin, insanlık dışı eylemlerin cezasız kalmaması olduğunu vurgulayarak, “Esed’in evrensel yargı yetkisi çerçevesinde yargılanacağına inanıyoruz. Bu nedenle, hazırladığımız raporu hem Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne hem de Uluslararası Adalet Divanı’na delil olması amacıyla kayıt altına alacağız.” şeklinde sözlerini tamamladı.