Elektrik Dağıtımı: Dönüşüm ve Yenilik Süreci

Bayraktar, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) tarafından düzenlenen 15. Sektör Toplantısı’nda, dünya genelinde elektriğin üretimden iletim, dağıtım ve perakende hizmetlerine kadar gerçekleşen dönüşümlere dikkat çekti.

Tüketici taleplerinin arttığı bu dönemde, tüketicilerin rollerinin de farklılaştığını dile getiren Bayraktar, “Yenilenebilir enerji, fabrikalarımızı, iş yerlerimizi ve evlerimizi birer üretici haline getirmektedir. Ayrıca, merkezi elektrik üretim tesislerine eklenen küçük ve kesintisiz kaynaklar, sisteme daha bütüncül bir yaklaşım geliştirmemizi gerektiriyor.” şeklinde konuştu.

Bayraktar, AK Parti iktidarları süresince enerji sektöründe önemli yapısal reformlar gerçekleştirildiğini hatırlatarak, elektrik dağıtımında 2008-2013 döneminde büyük bir özelleştirme süreci yürütüldüğünü belirtti.

Özelleştirmenin ardından dağıtım altyapısında yaşanan yenilenme ve genişlemeleri paylaşan Bayraktar, 2009’dan bu yana özel sektör tarafından toplamda 20 milyar dolarlık yatırım yapıldığını ifade etti. Abone sayısının 32,2 milyondan 50,3 milyona yükseldiğini belirten Bayraktar, abone başına düşen yatırım miktarının 13 dolardan 34 dolara çıktığını vurguladı. Ayrıca, 947 bin kilometre olan dağıtım hatlarının 1,4 milyon kilometreye ulaştığını da aktardı. Türkiye genelinde teknik ve ticari kayıp oranlarının yüzde 20’ler seviyesinden yüzde 9,4’e gerilediğini, en büyük kaybın yaşandığı dağıtım bölgelerinden birinde 2009 yılında yüzde 73 olan oranın bugün yüzde 43’e, diğer bölgede ise yüzde 56’dan yüzde 32’ye indiğini söyledi.

Bu gelişmeler ışığında, vatandaşların elektrik hizmetlerinden beklentilerinin de değiştiğini dile getiren Bayraktar, 2021-2025 döneminde dağıtım şirketlerinin yaklaşık 70 milyar liralık onaylı yatırım planına sahip olduğunu vurguladı. Bu dönemin ilk dört yılındaki toplam yatırımın 55 milyar lira olduğunu belirten Bayraktar, 2023 için 13 milyar liralık bir yatırım planı öngördüklerini ifade etti.

Dağıtım şebekesi uzunluğu ve trafo sayısında önemli artışlar olduğuna dikkat çeken Bayraktar, kayıp-kaçak oranlarının azaltılması adına yatırımların plan dahilinde hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi.

Vatandaşlara sunulan hizmetin iyileştirilmesi konusunda mevzuatta önemli düzenlemeler yapıldığını hatırlatan Bayraktar, burada belirlenen eşik değerlerin altında hizmet sunan şirketlere tazminat ödeme yükümlülüğü getirildiğini belirtti. Ayrıca, şirket performansına bağlı ödül ve ceza mekanizmalarının da hayata geçirildiğini sözlerine ekledi.

Bayraktar, gerçekleştirilen kalite faktörü değerlendirmeleri sonucunda, bazı şirketlere ilave gelir ve ceza uygulandığını belirterek, 2021, 2022 ve 2023 yıllarında vatandaşlara karşı oluşan tazminat yükümlülüklerine de değindi.

Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının önceliklendirildiği Milli Enerji ve Maden Politikası kapsamındaki hedeflere de vurgu yaparak, 2024’te yerli ve yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin yüzde 60 seviyelerine ulaşmasının planlandığını aktardı.

2035 yılında Türkiye’nin elektrik talebinin en az 510 milyar kilovatsaat olacağının öngörüldüğünü belirten Bayraktar, rüzgar ve güneş enerjisi kurulu gücünü dörde katlayarak 120 bin megavata çıkarmayı hedeflediklerini ifade etti. Bu büyümeyi yönetebilmek için güçlü iletim ve dağıtım altyapısına ihtiyaç duyulacağının altını çizen Bayraktar, ayrıca elektrik ticaretinde merkez ülke olmayı hedeflediklerini de sözlerine ekledi.

Bayraktar, nihai hedefin vatandaşların memnuniyetini en üst düzeye çıkarmak olduğunu belirterek, bu doğrultuda yapılan anketlerle halkın beklentilerinin tespit edildiğini vurguladı. 2021 yılına göre sektörde önemli mesafelerin kat edildiğini kabul eden Bayraktar, ancak hala istenilen seviyeye gelinmediğini ifade etti.

Yeni anketlerin değerlendirilerek gerekli uyarıların yapılacağını aktaran Bayraktar, hizmet anlayışlarının vatandaş odaklı olması gerektiğinin altını çizdi ve müşteri memnuniyetinin artırılması için gereken önlemlerin alınacağını belirtti.

Bakan Bayraktar, elektrik hizmetinin kesintisiz ve güvenilir bir şekilde sunulmasının bir yükümlülük olduğunu hatırlatarak, bu sorumluluğun yerine getirilmesi için gereken tedbirlerin alınması gerektiğini ifade etti. Kamu ve özel sektör iş birliğiyle kaliteli hizmet sunmayı amaçlayan Bayraktar, dijitalleşme sürecinin sunduğu fırsatların ve risklerin de dikkate alınarak yeni dönem planlamalarının yapılacağını duyurdu.

2025 yılının yeni bir elektrik dağıtım yapısının tasarlanacağı, mevcut durumun değerlendirileceği bir yıl olarak öne çıktığını belirten Bayraktar, ağırlıklı olarak cesur ve yenilikçi adımlar atılacağını da sözlerine ekledi.