Dünya Boykotla İsrail Destekçilerine Tepki Gösterdi!

İsrail’in 7 Ekim 2023 tarihinden beri sürdürdüğü saldırılara, dünya genelinden gelen tepkiler artarak devam ediyor.

Bu süreçte, İsrail’e doğrudan veya dolaylı destek sağlayan uluslararası şirketlere yönelik tüketici tepkileri “ürün boykotu” şeklinde kendini gösteriyor. Sosyal medya aracılığıyla yayılan boykot çağrıları, bu şirketlerin satışlarını etkileyerek ciddi ekonomik kayıplara yol açıyor.

– “ONLAR İÇİN İŞLER KÖTÜ GİDİYOR”

Bursa Uludağ Üniversitesi İnegöl İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yüksel Okşak, tüketicilerin gerçekleştirdikleri boykotların etkisini AA muhabirine yaptığı açıklamalarda değerlendirdi. Okşak, uluslararası şirketlerin mali verilerinde bu tepkilerin başarılı bir şekilde yankı bulduğunu belirtti. Örneğin, bir kahve zincirinin son 3. çeyrek satışlarında yüzde 7 azalma yaşandığını vurguladı. Ayrıca, aynı zincirin hisse başına karının geçen yıla göre yüzde 25 oranında azalarak 80 sente düştüğünü ifade etti. Şirketin 2025 yılına ait mali verileri açıklama sürecini askıya alması da gelecekteki sorunların habercisi olarak değerlendirildi.

KFC’nin Malezya’daki 108 şubesini kapatmak zorunda kaldığını aktaran Okşak, “İkame ürünlerin varlığı oldukça fazla. Zarar gören firmaların durumunu anlamak için ek veriye ihtiyaç yok. Şirket politikalarındaki değişim, isim ve CEO değişiklikleri ile şube kapanmaları gibi gelişmeler, işlerin kötü gittiğini açıkça gösteriyor.” şeklinde konuştu.

– “ÜLKELER KENDİ MARKALARINI OLUŞTURUYOR”

Doç. Dr. Okşak, boykot sürecinin, ülkelerin kendi markalarını oluşturmasına zemin hazırladığını belirtti. Özellikle son bir yıl içerisinde yerel üretim olan bulaşık deterjanı markalarının reklamlarına sıkça rastlandığını kaydetti. Her tüketici tercihinin ekonomik bir gerçeğe dönüşmesi açısından önemli bir örnek teşkil ettiğini ifade eden Okşak, boykot edilen firmaların yaşadığı kayıpların tüm bu süreçte gözler önüne serildiğini aktardı.

– “BOYKOT GEÇMİŞE GÖRE DAHA ANLAMLI”

Tüm şirketlerin ana amacının “tüketici krallığını elde etmek” olduğunu aktaran Okşak, “Rekabetin yoğun olduğu ve tüketicinin güç sahibi olduğu bir ortamda boykot, geçmişten daha fazla anlam kazanmıştır. Biz tüketicileri birer aktivist olarak değerlendiriyoruz.” dedi.

– “AA İLK GÜNDEN İTİBAREN ÖNEMLİ BİR DURUŞ SERGİLEDİ”

Okşak, boykotun başarısının sürekli hatırlatılmasına bağlı olduğunu belirterek, Anadolu Ajansı’nın bu konudaki tutumunu beğendiklerini vurguladı. “İlk günden itibaren önemli bir duruş sergiledi. Sosyal medyanın gücü de boykot konusunun hala gündemde tutulmasını sağlıyor. Dünyada hareketlilik var ve biz de bu durumu göz ardı etmemeliyiz.” ifadelerini kullandı.

– BOYKOTLAR KÜRESEL ŞİRKETLERİN MALİ YAPISINI ETKİLİYOR

Boykotların küresel şirketlerin gelirlerine etkisi rakamlara da yansıyor. Örneğin, ünlü kahve zinciri Starbucks’ın 2024 mali yılına ilişkin dünya genelindeki karşılaştırılabilir mağaza satışları yüzde 2 oranında düşerken, Kuzey Amerika ve ABD’deki satışlarda yüzde 2, uluslararası pazarlarda yüzde 4 ve Çin’de ise yüzde 8 azalma görüldü.

McDonald’s, İsrail’in operasyonlarına açıkça destek verince gelen tepkilerle birlikte satışlarında azalma yaşadı. Şirketin küresel satışları, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 1,5 düşüş gösterdi. Ayrıca, net karı 2024’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 3 azalışla 2,26 milyar dolara geriledi. Önceki yılın aynı döneminde bu rakam 2,32 milyar dolar olarak kaydedilmişti. 2023’ün üçüncü çeyreğinde 3,17 dolar olan hisse başına kar ise 2024’ün aynı döneminde 3,13 dolara düştü.

ABD merkezli restoran zinciri KFC, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına yönelik tepki olarak başlatılan boykot nedeniyle Malezya’daki 108 şubesini geçici olarak kapatma kararı aldı.